Answers to Questions

Sayop ba ang banko ug lending institutions nga nagapatubo sa pautang?

Question from fb page follower: “Kanang verse 19 po [Deuteronomy 23:19]. Maconsider ba nga ang kanang mga ginapahulam or giutang na kwarta like sa mga lending or sa mga bangko is sayop na cya na ginabuhat? Kay naa may tubo na kada month, weeks or days depende sa regulation labi nag di ta makabayad. Bitaw sir I admit daghn pajud ko gusto mahibaloan pero ganahan ko sa imo verse kay naay bisaya translation.” ~Ms. A.H. 02/02/2024

Answer: 

Before naku ni tubagon na pangutana, ato una i-define unsa ang pagkapareha ug panaglahi sa investment ug sa sugal:

1. Pareho ang duha nag-involve og risks o chance na malugi.

2. Pareho ang duha possible moginansya ang tawo nga involve.

3. Apan, ang sugal marka-bahala lamang tungod kay nibayad ka sa risks na wala kay gidawat nga produkto o needed services.

4. Ang sugal, kung ikaw ang modaug, goodbye na Ang Kwarta sa ubang niapil.

5. Ang investment sa coop, stock market, or banko, sa dihang motampo ka sa imong kwarta, nahimo kang kabahin sa legal nga negosyo. Walay mawala sa imoha, pwera na lang kung ma-lugi ang banko, stock market, or investment.

Karon, isip tubag sa pangutana kung sayop ba o nakasupak ba ang pagpatubo nga ginhimo sa banko? Dili.

Kini tungod kay usa ka-legal nga negosyo. Ang kwarta nga ginabutang sa bank, sa investment, o cooperative, gigamit kini alang sa pagbuhat ug producto o serbisyo. Diin, wala gihimong pagpanglupig sa ubang tawo. Kini gitawag nga fair trade. 

Dili susama sa mga lotto o raffle nga daghan ang mobutang sa kwarta tapos diliang tanan makuha sa produkto o serbisyo. Dyutay lamang o isa lamang ang mahimong maka-angkon sa mga kwarta sa kadaghan nga niapil. Kini nga sestima, dakung supak sa nakasulat sa Deuteronomy 23:19; “Dili ka magpahulam nga may patubo sa imong igsoon; patubo sa salapi; bisan patubo sa makaon, bisan patubo sa bisan unsang butanga nga papahulaman nga may patubo”. 

Kung tabang man gani sa mga manampuhay ang rason sa pagkulikta ug kwarta, ug kung dili tanan makakuha og produkto o serbisyo nga katumbas o patas sa kantidad sa ilang gibutang, usa kini ka sukwahi sa gitudlo ni Ginoong HesuKristo, diin, ang mga disipolo gitudloan sa paghigugma sa tanan. Diin, sa pagpakita sa atong gugma, kung magpahulam man gani tag kwarta, dili man gani ta angay mangulikta ug ganti o tubo.

Lastly, nagwarning ang Proverbs 22:16; “Kadtong magadaugdaug sa kabus aron sa pagdugang sa iyang ganancia , Ug kadtong magahatag sa adunahan, modangat lamang sa kawalad-on.”. Kini nagpasabot nga ang systema sa mga madinaug-daugon, nagpasulabi sa pagpadatu. Ug ang mga pobre nga nagapamasin nga mahaw-as sa kalisud pinaagi sa pagsugal ug nagapa-under sa systema sa mga mapahimuslanon, nan, mosamot gayud ka-pobre.